Het ontstaan van de Middellandse Zee

Sinds de zomer van 2017 varen wij op de Middellandse Zee, de grootste binnenzee van de wereld. Deze zee is ontstaan doordat de tektonische platen van Afrika en Europa met elkaar botsten. Daardoor ontstond een scheur waardoor het water van de Atlantische Oceaan in het Mediterraans gebied is gestroomd. Dit was de grootste overstroming ooit op de aarde en heeft maar liefst 2 jaar lang geduurd en de zeespiegel steeg met 10 meter per dag!Deze zee werd Mediterraanse Zee genoemd afgeleid vanuit het Latijn ‘medius’ midden en ‘terra’ aarde omdat de Romeinen dachten dat de zee het midden van de aarde was. Het blijkt dat er nog oudere beschavingen als de Aegeïsche al in 3.000 tot 2.000 jaar voor Christus in dit gebied hebben geleefd. De Middellandse Zee strekt zich uit over een oppervlakte van 2.5 miljoen vierkante kilometers en heeft een gemiddelde diepte van 1.500 meter.

De diepte van de Middellandse Zee

Als we aan het varen zijn kijken we altijd naar onze meters, die de snelheid, de windrichting en de windkracht, de acculading, de hoek van de wind en de diepte onder de boot aangeeft. Omdat onze boot een diepgang van 2.50 m heeft moeten wij, wanneer wij ergens willen aanleggen of ankeren, de diepte altijd goed in de gaten houden. Maar ook tijdens het varen houden wij de diepte goed in de gaten want soms verschijnt er in de dieptemeter de melding LAST en dat kan twee dingen betekenen. Ten eerste de zee is te diep en vanaf ca. 120 meter niet meer meetbaar door onze dieptemeter of er is op 6 meter een dolfijn of andere vis onder ons door gezwommen terwijl de diepte vele malen groter is dan de plek waarop de dolfijn gezwommen heeft.

Wij komen dit steeds vaker tegen tijdens onze oversteken naar het vaste land en tussen de verschillende eilanden, maar ook zomaar wanneer we op zee langs een eiland of het vaste land varen. Daarom vroegen wij ons af hoe diep de Middellandse Zee nou eigenlijk op zijn diepst is. Wij hadden niet verwacht dat dit in het oostelijk deel van de zee bij de Zuid-Griekse Kaap Matapan (Peloponnesos) maar liefst 5267 meter is. Als je weet dat de Mont Blanc 4808 meter hoog is deze diepte gigantisch. In het westelijk deel van de Middellandse Zee worden ook vaak dieptes van 2500 meter gemeten. Dat is bijvoorbeeld langs de kust van Corsica of die van Algerije. En met name bij Corsica hebben wij dit fenomeen vaak geconstateerd.

 

Wat gebeurt er op de bodem van de zee?

Tijdens onze vaartochten bekijken we de eilanden en het vaste land met bewondering, want de meeste kusten bestaan uit rotsen en bergketens in verschillende mooie kleuren en van diverse soorten steen. Soms kaal, maar vaak bedekt met een grote variëteit aan groen zoals bomen, struiken en bloemen. Als we in de haven of een baai voor anker liggen, dan kijken we naar de zee en zien het azuurblauwe water tot aan de horizon.

Maar onder het water op de bodem van de zee speelt zich momenteel ook een heel ander proces af. Het gaat hier om de beweging van de tektonische platen. De oceanische en continentale platen. Deze stukken van de aardkost bewegen heel traag tegen elkaar. Het oostelijk deel van de Middellandse Zee is de enige plek ter wereld waarvan bekend is dat twee grote, stugge continentale platen op dit moment met elkaar botsen. Het gaat om de Afrikaanse continentale plaat die schuift onder de Europese continentale plaat met een snelheid van 8 tot 35 mm per jaar, dat ligt aan de plek waar de metingen hebben plaats gevonden. De platen gaan daardoor plooien en er ontstaan bergen op grote diepte op de bodem van de zee. Ook op het land zijn bijvoorbeeld de Alpen en de Himalaya ooit zo ontstaan.

Er is nu sprake van een grote bult van 1500 kilometer lang en 200 kilometer breed die in gebogen structuur loopt van de Westkust van de Peloponnesos via het zuiden van Kreta tot Zuid-Turkije. Wanneer dit proces zo doorgaat zal over enkele miljoenen jaren een bergketen gevormd zijn. Wij zullen deze bergtoppen nooit uit het water zien oprijzen. Toch is het bijzonder om te weten dat onder de waterspiegel van de MED, waar de meeste toeristen wel eens hebben gezwommen, een bergketen wordt gevormd.

Bron: Educa Poles, Nautal

 

Passion spreuk: 

“Ook een wijze uil is geboren als uilskuiken.”