Wij varen nu ons vierde jaar rond op onze eigen jacht in de Middellandse zee, waarvan de laatste twee jaar in Griekenland.

Naast een beperkt aantal boten waar net zoals wij, de live-aboards verblijven, is het grootste deel van de boten hier charterboot welke voor een kortere periode van één tot enkele weken gehuurd wordt. Vaak in de gebieden die makkelijk bereikbaar zijn vanaf een luchthaven, waar dan dus ook een grote concentratie aan part-time jachtopvarenden aanwezig is.

In dit Blog wil ik ingaan op een aantal typische valkuilen tot levensbedreigende situaties die naar ons idee net iets te vaak voorkomen. Vaak is het onwetendheid of onkunde door gebrek aan ervaring waardoor de huurders van een boot in een ongewenste situatie terechtkomen. Misschien dat ik een bijdrage kan leveren om voor de lezers van dit blog dit te helpen voorkomen.

 

De drie meest voorkomende varianten voor het huren van een jacht in Griekenland, Bareboat, Bareboat met ingehuurde “ervaren” schipper en Flottielje.

Daarnaast zijn er ook all-inclusive crewed yachts, ik laat deze categorie buiten beschouwing vanwege het hoge prijssegment en omdat je hier echt als passagier meevaart zonder enige impact op de benodigde handelingen aan boord.

 

Het varen in Flottielje verband, vaak geleid door Flottielje leiding bestaande uit een ouder stel of studenten is de meest veilige optie voor de onervaren zeiler. De flottielje leiding weet dat de schippers onervaren zijn en zorgen voor veilige keuzes om wel of niet te gaan varen en het kiezen van de juiste afmeer- en ankerplekken. Wij hebben wel een aantal keren meegemaakt dat de flottielje vanwege te harde wind niet kon vertrekken. Dan ontstond er gemor bij de schippers, maar na enige uitleg is er ook begrip. Zeilen is afhankelijk zijn van weer en wind en niet alleen van een weekprogramma wanneer je ergens moet zijn. Zonder partijen tekort te doen door ze hier niet te noemen, zijn OCC yachting. BQ yachting en Sunny sailing goede bedrijven voor het varen met een ervaren flottielje leiding.

De categorie waar het vaak fout gaat is bareboat en bareboat met ingehuurde “ervaren” schipper. Er worden te vaak inschattingsfouten gemaakt of je onder de weersomstandigheden en met het ervaringsniveau van de opstappers wel of niet kan varen.

 

Vooral de laatste categorie bareboat met ingehuurde schipper heeft ons een aantal keren zeer verbaasd door het gebrek aan kennis en ervaring voor een veilige vaart. Met name de meest onervaren opstappers huren een schipper in omdat er een absoluut vertrouwen moet zijn dat er echt veilig gevaren wordt. Wij hebben in de afgelopen jaar al tweemaal een serieus levensbedreigende situatie meegemaakt die 100% te wijten was aan gebrek aan kennis en ervaring van de zich als “professioneel” verhurende schipper.

 

Vorig jaar lagen wij aan de westkant van de Peloponessos bij Monemvasia, verwaaid vanwege een snel naderende Meltemi (noordenwind tot 50 knopen). Een charterjacht van 40 voet verliet in de ochtend met toen al een windkracht 6 de haven richting het noorden want de bemanning had een vliegtuig te halen voor hun terugvlucht. Door de voorspelde snel toenemende wind zijn de zeilen gescheurd en is later de motor van het jacht ook uitgevallen.

Het schip is ’s avonds laat langszij een catamaran naar binnen gesleept. Gelukkig een catamaran met een professionele schipper erop die wist wat hij deed. Ze hadden het jacht na het zien van noodsignalen vlak voor de rotsen van de onherbergzame lagerwal kust kunnen oppikken, letterlijk vlak voordat alles te pletter sloeg.

Oorzaken een ondeugdelijk uitgerust schip, onkundige schipper en bemanning alsmede een verkeerde beslissing om tegen beter in een tocht van zo’n 40 mijl tegen de storm in te gaan  om een vliegtuig te halen. Foute beslissing van onkundige schipper, ze hebben geluk gehad dat ze het konden navertellen.

 

Deze week op Keffalonia, Ionische zee. Een oudere Bavaria met schipper varend onder Roemeense vlag. Wij lagen allemaal verwaaid in de haven van Sami, lagerwal met een N wind 6-7 Beaufort. De Roemeen gaat ineens anker op, iedereen denkt dat zijn anker slipt vanwege de wind en hij opnieuw wil ankeren. Maar niets is minder waar, hij wil vertrekken met zijn gasten die een week gehuurd hebben en dag twee aan boord zijn. Zijn anker raakt hopeloos verstrikt in een andere ketting er wordt eindeloos geprobeerd het anker los te krijgen. De boot zorgt voor een aantal gevaarlijke situaties door vlak langs de ankerkettingen te gaan van de andere geankerde jachten. Dan raakt het schip met zijn draaiende schroef een ankerketting, de voorbode voor wat er later misgaat.

 

Het schip vaart uit, er wordt in de harde wind eindeloos geprobeerd de fok uit te rollen en onder controle te krijgen, maar na een uur zijn ze uit beeld. Totdat enige uren later het schip door een ander jacht binnengesleept werd. De zeilen kregen ze niet onder controle en ineens bleek dat ze de schroef verloren hadden (gevolg van het in een ankerketting lopen van de schroef).

 

Wij schieten te hulp en het schip komt met een enorme klap tegen de kade tot stilstand. De opvarenden en schipper zitten in complete paniek aan boord. Wij leggen de boot vast waarmee de zaak veilig is en de opstappers gaan lijkbleek met koffers en tassen direct van boord. Ook weer een verkeerde beslissing van een niet capabele “professionele” schipper die zichzelf en opstappers onnodig in gevaar heeft gebracht.

Oh ja, ik vergeet nog te vermelden dat in beide situaties er niemand een reddingsvest droeg, totaal onverantwoord. Een verhuurmaatschappij die met goed gekwalificeerde schippers werkt is bijvoorbeeld Kavas.

 

De Griekse overheid is zich ervan bewust dat er te vaak dit soort ongelukken gebeuren en treedt streng op. De oorzaak is vrijwel altijd dat de ingehuurde schippers niet over de juiste papieren beschikken en “illegaal” charteren zonder dat je het als huurder in de gaten hebt. Een onder Roemeense vlag varend schip huren in Griekenland mag namelijk niet eens.

 

Even navragen bij mijn vriend en kapitein op grote zeevaart, de in Griekenland wonende Hendrik Jan: “Sinds vorig jaar moeten alle (onder Griekse vlag varende) schippers een zee medical keuring ondergaan. Daarnaast een STCW cursus gevolgd hebben ivm brand, redding, etc. de z.g. basic safety course. Deze duurt een dag of vier is vrij intens en komt voort uit het Manilla amendement. Veel Griekse charter schippers hebben dit niet vandaar dat er vorig jaar een tekort aan schippers was. De kosten voor de cursus zijn zo rond de 750 a 1100 euro! Deze internationaal erkende STCW course wordt in verschillende landen gegeven.

Overigens is een internationaal vaarbewijs of andere zeevaart opleiding wel het minste wat je op zak moet hebben eer je met gasten gaat varen. Mijn vriend gaf aan: “Dit is weer  duidelijk, typisch zo’n geval van een visserman of iets dergelijks, die dacht iets bij te verdienen in Griekenland met zeil charters. Dat is dus vragen om narigheid als ze niet professioneel gevaren hebben bij een betrouwbare westerse maatschappij.“

 

Daarnaast is er nog iets wat je moet weten. In Noord Europa heeft bijna elke zeehaven wel een KNRM, SAR, SNSM of iets soortgelijks. In Griekenland is dit alleen het geval in de grote havens, vaak ver weg van het vaargebied waar je je begeeft. Meestal ben je op jezelf aangewezen of het toeval dat er iemand in de buurt is die je kan redden als je hulp nodig hebt.

 

Als je op kanaal 16 een noodoproep doet sta je genoteerd bij de kustwacht. Bij binnenkomst in een haven wordt je schip dan door de Port Police aan de wal gehouden totdat een erkend surveyor een nieuwe zeewaardigheidsverklaring afgeeft voor het jacht en de boot weer vrijgegeven wordt. Een kostbaar en tijdrovend verhaal. Je ligt zomaar minimaal een maand vast en bent duizenden euro’s verder aan kosten voor de verplichte surveyor. Nog een reden voor bare-boats met schipper om vooral niet te gauw hulp in te roepen in geval van nood, ze kunnen de rest van het seizoen dan wel vergeten.

Dus denk goed na en kies een gerenommeerde westerse maatschappij en vraag naar de certificaten.

 

Als laatste categorie nog iets over de “bare-boats” zonder schipper.

Gelukkig zijn dit vaak huurders die zelf wel wat zeil ervaring hebben in de noordelijke wateren.  Zeilervaring is overigens meer dan alleen een theoretisch examen voor het verplichte ICP! Zorg dat je eerst in je thuisland wat praktische ervaring opdoet met boothandling van een zeiljacht en vooral met ankeren en afmeren.

 

Ik heb een paar tips voor je. Ten eerste als je een boot huurt zorg dat het er één is die behoorlijk goed uitgerust is, helaas hebben bijna alle charterboten alleen de meest minimale uitrusting aan boord, alles is prijs gedreven. Kijk bijvoorbeeld wat voor anker bij de boot zit, sommige chartermaatschappijen besteden wat meer aan veiligheid voor vooral hun boten. Een voorbeeld is Ionion Sailing die haar boten allemaal met een Rocna anker heeft uitgerust, geeft in ieder geval rustige nachten op anker!

 

Ga niet met een onbekende boot het water op als het hard waait, windkracht 5-6 of meer. Je weet niet hoe het materiaal is. In de keren dat wij over de wereld een boot gehuurd hebben, hebben we vaak schade gevaren omdat het materiaal onderbemeten of ondeugdelijk was. In combinatie met een onervaren bemanning zit je dan zo in de problemen.

Dit betekent ook dat je je vaargebied moet kiezen wat bij je ervaring past, Ionische zee is vaak rustig, Saronische eilanden wat meer wind en de Cycladen wil je in juli en augustus niet varen in verband met de Meltemi die daar wekelijks huis houdt.

Maak altijd een plan B, als je je boot binnen enige dagen moet retourneren of als het weer plots omslaat zorg dat je een alternatieve haven kan aanlopen of een korte route kan doen.

 

En als laatste, de fout die bijna zonder uitzondering alle charteraars elke dag weer maken: Als je gaat ankeren gebruik zoveel mogelijk ketting. Vergeet alles wat je voor je vaarbewijs geleerd hebt met kettinglengte van 3-4 maal de diepte. Mijn motto is: “Ankerketting in de bin heeft geen enkele zin”. Het gewicht van de ketting is vele malen hoger dan het gewicht van het anker. In Griekenland steekt aan het einde van de middag tot na zon ondergang vaak een harde wind op 5-6 Beaufort. Het anker moet de boot op die momenten op zijn plek houden, als je dan opnieuw moet ankeren zijn juist dat de momenten waarbij het hopeloos fout gaat en veel schade ontstaat. En anker je met de achterzijde van de boot naar een kade, leg het anker recht voor je boot en niet over de ketting van de boot ernaast. Vorig jaar presteerde een schipper van een charter het om zijn anker over maar liefst 5 andere ankerkettingen heen te leggen. Een recept voor chaos.

Dus hoe meer ketting hoe beter, wij hebben nooit minder dan 40 meter ketting liggen en vaak 50-60 meter.

Heb je na het lezen van dit blog nog specifieke vragen stuur dan een email naar onze website. Rest mij iedereen veel vaarplezier te wensen in een prachtig vaargebied!

Passion spreuk:

“Je kunt het beste zeilen op de wind van vandaag.”